Wielkie osobistości: Michael Cunningham

Michael Cunningham (ur. 6 listopada 1952 roku w Cincinnati) – amerykański pisarz.


Życiorys

Cunningham urodził się w Cincinnati (Ohio), a wychowywał się w Pasadenie w Kalifornii. Studiował literaturę na Uniwersytecie Stanforda, gdzie uzyskał tytuł licencjata, później uczył się na Uniwersytecie Iowa, gdzie zdobył stopień magisterski. Podczas pobytu w Iowa publikował krótkie opowiadania w "The Atlantic Monthly" i "Paris Review". Jego opowiadanie White Angel (stanowiące część pierwszej książki Cunninghama: Dom na krańcu świata) zostało w 1989 opublikowane na łamach "The New Yorker" i wybrane do antologii najlepszych opowiadań amerykańskich Best American Short Stories.



W roku 1993 otrzymał Stypendium Guggenheima, a w 1998 National Endowment for the Arts Fellowship. W 1995, kiedy ukazała się jego druga książka, Z ciała i z duszy, zdobył nagrodę literacką Whiting Writers Award. W 1998 wydał trzecią książkę, Godziny, która jest uznawana za jego najlepsze dzieło. Godziny otrzymały wiele prestiżowych nagród, m.in. Pulitzera, PEN/Faulkner Award i Gay, Lesbian, Bisexual, and Transgendered Book Award. W 2005 opublikował swoją czwartą książkę, Wyjątkowe czasy, która ukazała się w Polsce w czerwcu 2006 nakładem Domu Wydawniczego Rebis.

Godziny i Dom na krańcu świata zostały zekranizowane. Godziny, film z roku 2002, wyreżyserował Stephen Daldry, a główne role zagrali: Meryl Streep, Julianne Moore, Nicole Kidman i Ed Harris. Obraz otrzymał 9 nominacji do Oscara, ostatecznie zdobył 1 statuetkę (Nicole Kidman za rolę pierwszoplanową). Dom na krańcu świata wyprodukowała w 2004 wytwórnia Warner Independent Pictures, scenariusz do filmu napisał sam autor, reżyserem był Michael Mayer, w rolach głównych wystąpili Colin Farrell, Robin Wright Penn i Dallas Roberts oraz Sissy Spacek. Cunningham jest także współautorem scenariusza filmu Evening z 2007, w którym jedną z głównych ról zagrała Meryl Streep.

Cunningham wykłada na Fine Arts Work Centre w Provincetown i na Brooklyn College.

Jest gejem. Od prawie dwudziestu lat mieszka w Nowym Jorku wraz ze swoim życiowym partnerem, Kenem Corbettem. Choć jego powieści zawierają liczne wątki LGBT, Cunningham nie uważa siebie za "pisarza gejowskiego".

Powieści.

* 1990 Dom na krańcu świata (A Home at the End of the World)

Między Jonathanem - nadwrażliwym, skłonnym do refleksji samotnikiem, i Bobbym - doświadczonym przez los introwertykiem zawiązuje się głęboka przyjaźń. Po latach rozłąki spotykają się w Nowym Jorku i Bobby wprowadza się do Jonathana i Clare - weteranki rewolucji seksualnej.

Świetnie oddane pragnienia i niepokoje dzieciństwa, wnikliwe studium bohaterów, próba wyznaczenia granic współczesnego obszaru naszych emocji - wszystko to sprawia, że powieść czyta się z wielką przyjemnością.

* 1995 Z ciała i z duszy (Flesh and Blood)

Lata czterdzieste. Constantine Stassos, grecki imigrant, w poszukiwaniu lepszego życia przybywa do Stanów Zjednoczonych. Jego małżeństwo z Mary Cuccio, Włoszką z pochodzenia, daje początek nowej amerykańskiej rodzinie. Związek, który się zrodził z miłości, przez lata balansuje jednak na wąskiej krawędzi między brakiem zrozumienia a nienawiścią.

Opisane na przestrzeni stu lat dzieje rodziny Stassos odzwierciedlają nie tylko problemy jednostki - wygórowane ambicje, niezaspokojone pragnienie miłości, brak akceptacji własnej osobowości; rzucone są na tło amerykańskiego snu o sukcesie i ? rzeczywistości po przebudzeniu.

Idealnie przedstawiona treść książki

* 1998 Godziny (The Hours)

"Godziny" to głęboko poruszająca, przepełniona namiętnościami powieść inspirowana życiem i twórczością Virginii Woolf. Michael Cunningham umieścił jej akcję na przemian w różnych okresach XX wieku. Losy dwóch głównych bohaterek – Clarissy Vaughan i Laury Brown – splata z wątkami zaczerpniętymi z życiorysu pisarki.

Clarissa, mieszkanka współczesnego Nowego Jorku, nazwana przez mężczyznę, którego kocha, panią Dalloway, jest wydawcą. Laura – gospodynią domową uwięzioną w dusznym, beznamiętnym małżeństwie. Obie szamoczą się między pragnieniem miłości a wpojonymi zasadami, między nadzieją a rozpaczą. Próbują odnaleźć radość życia na przekór temu, czego oczekują od nich przyjaciele, kochankowie, rodzina.

[Dom Wydawniczy Rebis, 2003]

Rozwinięta opinia o książce, mianowicie recenzja

* 2005 Wyjątkowe czasy (Specimen Days)

Wiersze Whitmana wpłynęły na bohaterów każdej z trzech historii Cunninghama. Wszystkie toczą się w tym samym miejscu, na Manhattanie, ale w różnych epokach. Tłem dla pierwszej, "W maszynie", jest okres rozkwitu rewolucji przemysłowej. Druga, "Dziecięca krucjata", mówi o życiu nowojorczyków nękanych na początku XXI w. atakami terrorystycznymi. W trzeciej, "Nietypowej piękności", Nowy Jork zostaje opanowany przez uchodźców z planety, z którą Ziemianie nawiązali kontakt.

[Rebis, 2006]

Recenzja

* 2011 Nim zapadnie noc


Mistrzowska powieść Michaela Cunninghama, jako przejmujące spojrzenie na naszą egzystencję w dzisiejszym świecie.

Życie to gra pozorów.

Zastanawiasz się czasem, jakim cudem życie nieustannie cię pochłania, mimo że rzadko przytrafia ci się coś naprawdę wyjątkowego?

Bogactwo odczuć, piętno tragicznych wydarzeń z przeszłości, latami skrywane marzenia, pragnienia, lęki - wszystko to pcha nas naprzód.

Pomiędzy książkami Manna, Kafki, Fitzgeralda, zachłyśnięty muzyką Schuberta i Coltrane'a, Peter - właściciel nowojorskiej galerii - szuka w życiu, jak w sztuce, czegoś niepowtarzalnego. Elementy jego uporządkowanego świata zaczynają się poddawać subtelnym zmianom, gdy w mieszkaniu Petera i Rebekki pojawia się jej dużo młodszy brat, chłopak z narkotykową przeszłością.

Wiecznie dążymy do piękna. Własnego piękna, które definiujemy indywidualnie, a jednak wciąż szukamy go w innych ludziach i czasami znajdujemy w najmniej odpowiednim miejscu...


RECENZJA

„Bębnimy w kocioł do tańca niedźwiedziom, gdy chcielibyśmy wzruszyć gwiazdy. Ale to już coś – to nie jest nic - mieć kocioł, do którego się tańczy. O ile jest się niedźwiedziem.”
To cytat z najnowszej powieści autora „Godzin”, Michaela Cunninghama. „Nim zapadnie noc” to historia Rebekki i Petera – czterdziestoletniej pary małżeńskiej. Peter pracuje jako marszand, Rebecca jest redaktorką. Ich ustabilizowane życie mocno się zmienia, gdy na jakiś czas zatrzymuje się w ich mieszkaniu młodszy brat Rebekki, Ethan, od lat w rodzinie zwany Myłkiem.

Cunningham stworzył gorzką opowieść o poszukiwaniu piękna i harmonii. Senna, refleksyjna fabuła właściwie niczym nas nie zaskakuje – aż do ostatnich partii książki, które niosą ze sobą właściwie same szokujące wydarzenia. Czytelnik zaś może sobie jedynie zadawać pytanie, dlaczego nie przewidział takiego rozwiązania już na początku? Nagle wszystkie sygnały wydają się oczywiste, układanka się dopełnia.

Zwyczajna codzienność sfrustrowanego czterdziestolatka, zmagającego się z narastającym kryzysem wieku średniego, zestawiona zostaje z opowieścią o sztuce. Peter jednocześnie zastanawia się nad racją bytu swojego małżeństwa, trudną relacją z córką i błędami, które popełniał jako ojciec oraz nad tym, co właściwie oznacza dla niego twórczość. Jako marszand musi się zmagać z tymi wątpliwościami codziennie, gdyż jego życie składa się z rozmów z artystami. Jednocześnie prawdziwe piękno i harmonia tkwią we wspomnieniach z przeszłości, które rzutują nieustannie na teraźniejszość i nie pozwalają mu uznać niczego za prawdziwie doskonałe.

Podszyta erotyczną fascynacją kazirodcza niemal relacja ze starszym bratem przekłada się na zafascynowanie Myłkiem. Peter szuka wytrwale ideału, gubiąc jednocześnie to, co istotne. Jego chaotyczne rozważania przeplatane są krótkimi, ale interesującymi fragmentami dotyczącymi sprzedawanych przez niego dzieł. W ten sposób czytelnik dowiaduje się, że sztuka dobierana jest pod kątem gustu odbiorcy – bogaci nabywcy wybierają dzieło nie kierując się jego wartością, ale tym, czy pasuje ono do perfekcyjnie urządzonego ogrodu.
Cunningham przemyca też rozważania na temat sztuki jako takiej – w jaki sposób promuje się artystę, co tak naprawdę świadczy o doskonałości jego dzieł? Zastanawia się nad kryterium ponadczasowości.

Każda postać jest tu równie kontrowersyjna: Myłek, który nie mogąc sobie poradzić z wygórowanymi oczekiwaniami rodziny ucieka w narkotyki. Peter, który nie potrafi odnaleźć w swoim życiu sensu i zmaga się z lękiem przed starością, Rebecca, uzależniająca swoje szczęście od pomyślnego ułożenia się losów Myłka. Każdy z nich obciążony jest wspomnieniami, uniemożliwiającymi wspólne funkcjonowanie.

„Nim zapadnie noc” jest również opowieścią o miłości – ale tej nieoczywistej, trudnej. Relacjach w związku, w którym tak łatwo jest zapomnieć o uczuciach partnera, pogrążyć się w rutynie. Relacjach z dzieckiem, które wystawia po latach rodzicowi ocenę, oskarżając go za błędy popełnione w przeszłości. Relacjach z samym sobą, gdy nie jest się w stanie zrozumieć własnych uczuć i emocji.
To nie jest łatwa opowieść – jest bardzo gorzką dawką refleksji o samotności, lękach i smutku. Warto ją poznać.

Maria Guzelak-Robaszkiewicz


Wywiad z Michaelem

Wymiana zdań z autorem powieści Nim zapadnie noc